Przebieg zmian poziomu bezpieczeństwa układu samochód—kierowca— droga w zależności od różnych faz wypadku drogowego

Wszystkie przewozy po drogach odbywają się za pomocą drogowych środków transportu kierowanych przez człowieka. Z tego względu analizę samochodu z punktu widzenia bezpieczeństwa ruchu drogowego należy przeprowadzać jedynie \vc wzajemnym powiązaniu z człowiekiem i uwzględniając czynniki związane z drogą, wpływ środowiska oraz stan przewożonych ładunków. Samochody są projektowane do przewozu ludzi i ładunków, a zatem należy znać funkcjonowanie organizmu ludzkiego, który w znacznym stopniu potrafi przystosować się do różnych warunków, oraz funkcje procesów działających na człowieka i przewożone ładunki.

Dla zapewnienia bezpieczeństwa samochodu niezbędne jest spełnienie następującego wymagania: samochód powinien mieć takie walory techniczne, które zapewniają kierowcy pewne i niezawodne kierowanie nim. z minimalnym użyciem siły, dobrą orientację w różnych sytuacjach d,” nowych i transportowych, zachowanie życia kierowcy i pasażerów w razie zaistnienia wypadku drogowego.

Zgodnie z pierwszym warunkiem, samochód powinien być 'ale zaprojektowany, aby prawdopodobieństwo wypadku drogowego byk> sak. najmniejsze, a w razie krytycznej sytuacji rozwiązanie konstrukcyjne umożliwiało kierowcy podjęcie właściwej decyzji. Te wszystkie właściwości tworzą czynne bezpieczeństwo samochodu.

Niezależnie od dążenia do zwiększenia najważniejszego bezpieczeństwa, tj. czynnego, uparcie powtarzające się dane statystyczne potwierdzają wniosek, że dotychczas nie ma możliwości całkowitego wyeliminowania wypadków drogowych. Wobec tego budowa współczesnych środków transportowych powinna być taka, aby w razie zaistnienia wypadku drogowego, gdy kierowca i pasażerowie stają się tylko biernymi uczestnikami zdarzeń i nie mają ani czasu, ani możliwości przeciwdziałania im. powodowała przynajmniej jak najmniejsze skutki tego wypadku.

Wszystkie elementy i rozwiązania konstrukcyjne oraz jakość konstrukcji służące wymienionemu celowi stanowią zespół czynników biernego bezpieczeństwa samochodu.

Przebieg zmian poziomu bezpieczeństwa czynnego, biernego ’.’raz powypadkowego układu S—K—D w różnych fazach wypadku drogowego można przedstawić wykreślnie. Jako przykład może tu służyć przypadek, gdy z pewnych przyczyn samochód miał naprawiane koło. Znając określony poziom bezpieczeństwa układu S—K—D kierowca, uwzględniając awaryjną i eksploatacyjną niezawodność samochodu, może świadomie prowadzić wóz, utrzymywać wyznaczony kierunek jazdy i tym samym uniknąć wypadku.

W razie wyczerpania wszystkich możliwości czynnego bezpieczeństwa w obliczu nieuchronnego wypadku układ S—K—D powinien zapewniać uczestnikom ruchu drogowego możliwość przygotowania się do działań zapewniających zachowanie życia. Po wykorzystaniu wszystkich elementów czynnego bezpieczeństwa powinny zacząć działać elementy biernego bezpieczeństwa. których zadaniem jest zachowanie życia uczestników ruchu drogowego.

Gdy elementy biernego bezpieczeństwa okazały już swe działanie, polegające na zachowaniu życia uczestników ruchu drogowego, wówczas układ S—K—D powinien zapewnić wymagany poziom bezpieczeństwa powypadkowego.